Podstawowe informacje dotyczące Gminy Wejherowo

Ogólna charakterystyka

Gmina Wejherowo jest gminą wiejską położoną w województwie pomorskim, we wschodniej części powiatu wejherowskiego. Gmina graniczy z czterema miastami: Miastem Gdynia, Miastem Rumia, Miastem Reda oraz Miastem Wejherowo, a także z pięcioma gminami wiejskimi: Szemud, Luzino, Gniewino, Krokowa oraz Puck.

Powierzchnia gminy wynosi 194,30 km², co stanowi 15,13% powierzchni powiatu wejherowskiego i podzielona jest na 18 sołectw, tj. Bolszewo, Gościcino, Gowino, Pętkowice (od lutego 2024), Orle, Kąpino, Góra, Zbychowo, Nowy Dwór Wejherowski, Kniewo, Zamostne (od lutego 2024), Łężyce, Bieszkowice, Gniewowo, Sopieszyno, Ustarbowo, Warszkowo oraz Reszki. Pomiędzy sołectwami występuje duże zróżnicowanie. Wynika to z położenia gminy. W części południowej sołectwa są położone na obszarze Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego lub w części jego Otuliny (Łężyce, Bieszkowice, Reszki, Zbychowo, Nowy Dwór Wejherowski, Sopieszyno i Ustarbowo). Są to obszary z przewagą terenów leśnych z enklawami rolniczymi oraz jeziorami (Zawiat, Bieszkowice, Borowo, Wygoda, Wyspowo).
W części środkowej i północnej występują tereny silnie zurbanizowane, dotyczy to w szczególności sołectw Kąpino, Bolszewo, Orle, Gościcino, Gowino, Góra. Typowo rolniczy charakter związany jest z sołectwem Kniewo.

Fenomen położenia Gminy Wejherowo polega na tym, że jako obszar wiejski sąsiaduje z 4 miastami, co wpływa bezpośrednio na funkcje i charakter całej Gminy i stwarza możliwość realizacji wspólnie zaplanowanych działań w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) oraz partnerstwa wiejsko-miejskiego obszaru Gminy Wejherowo z przyległymi miastami.

Gmina Wejherowo położona jest w granicach trzech mezoregionów fizyczno-geograficznych: Pobrzeża Kaszubskiego, Wysoczyzny Żarnowieckiej, Pradoliny Redy – Łeby i Pojezierza Kaszubskiego. Jednostki te wchodzą w skład dwóch większych jednostek makroregionalnych – Pobrzeży Południowobałtyckich i Pojezierzy Pomorskich.

Na terenie gminy znajdują się następujące obszary i obiekty przyrodnicze objęte ochroną prawną, zajmujące powierzchnię 14218,0 ha, tj. około 73 % ogólnej powierzchni gminy. Są to:

1. Trójmiejski Park Krajobrazowy (7750 ha);
2. Obszary Chronionego Krajobrazu – Puszczy Darżlubskiej i Pradoliny Redy – Łeby (łączna powierzchnia – 6350 ha);
3. Użytki ekologiczne; łącznie na terenie gminy jest 9 użytków, w tym 2 ustanowione w 2012 r na mocy uchwały Rady Gminy Wejherowo tj.: „Łąka Nad Zagórską Strugą” i „Migowe Wzgórze”.
4. Obszary Natura 2000 – Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk: Orle (PLH 220019), „Biała”, Pełcznica (PLH 220020) oraz Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków: Puszcza Darżlubska (PLB 220007 i projektowany „Bezlist koło Gniewowa”.
5. Rezerwaty przyrody – Gałęźna Góra, Lewice, Cisowa (część), Pełcznica (część) (łączna powierzchnia rezerwatów –111,8 ha);
6. Pomniki przyrody - łącznie 71, w tym 12 ustanowionych przez Radę Gminy Wejherowo (14218 ha);
7. Lasy stanowią 58 % powierzchni Gminy Wejherowo, użytki rolne 32 %, tereny zabudowane 10 %. Ze wschodu na zachód Gminy przebiega Pradolina Łeby–Redy. Morenowe wzgórza porośnięte lasami przypominają Bieszczady.

Przez Gminę Wejherowo przebiega dawna droga krajowa nr 6 i dwie drogi wojewódzkie nr 218 i nr 224. Jedyną czynną linią kolejową jest linia nr 202, która obsługuje pociągi w kierunku Gdańska i Szczecina.